Arabaya göre çok daha gürültülü ve konforsuz olan motosiklet üzerinde uyuyabilme fikri garip görünüyor. Ancak olabilir ve oluyor.

Arabada rahat ve desteklenmiş bir konumda oturuyorsunuz. Sıcaklık kontrol ediliyor. Ses yalıtımı var. Tam anlamıyla uyku için elverişli bir ortam.

Ölümcül araba kazalarının %15 i ne neden olduğu iddia ediliyor.

Bir motosiklette rüzgardan etkilenirsiniz. Dayanmanız ve dengelenmeniz gerekir. Sesler daha yüksek ani ve değişken olurlar. Uyuma için pek elverişli bir ortam sayılmaz.

Ama bedeniniz uyku açlığı, uyuma ihtiyacı hissediyorsa uyumanız mümkündür. Buna mikro uyku deniyor.

Bir mikro uyku , gözlerinizi kapattığınız ve dış uyaranlara yanıt vermeyi bıraktığınız bir veya iki dakikalık bilinç dışı bölümdür.

Bırakalım bir dakikayı 3 saniye bile kaza yapmak için yeterli bir süredir. 100kilometre hızla giderken saniyede 35 metre yol kat ederiz.

 

Uyuşukluğun nedenleri

Uykulu olmasanız hatta uykunuzu almış olsanız bile normalde uyuduğunuz bir zaman diliminde motosiklet kullanıyorsanız yine de bir mikro uykuya dalabilirsiniz.

Daha da kötüsü iyi uyumadığınız bir gece geçirdiyseniz. Kümülatif etki mikro uykuya neden olabilir. Özellikle uykusuzluk veya uyku apnesinden mustarip insanlar mikro uykuya daha duyarlıdır.

Tabi ki narkolepsiden mustaripseniz o zaman zaten sadece motosiklet değil hiçbir taşıtı kullanmak size uygun değildir.( Narkolepsiden normal dışı zamanlarda uyku hali , uyku atakları)

Mikro uykuya neden olanlar sadece bunlar değildir.  Virajı veya dönüşü olmayan monoton uzun düz bir otoyol sıkıcıdır. Hipnotik duruma neden olabilir.

Evet, dönüşü olmayan uzun, düz bir otoyol sıkıcıdır ve Hipnotik bir duruma neden olabilir.

“Hipnotik etki ne demek?

Hipnotik, merkezî sinir sisteminin çalışmasının yavaşlatıcı madde. Farmakolojik olarak uygun dozda kullanıldığı zaman uyku sağlayan ilaçlardır. Birçok hipnotik ilaç yüksek dozda anestezik etki gösterir. “

 

İLAÇLAR

Bende Soğuk algınlığı ilacından antibiyotiğe kadar ne varsa halsizlik ve uyku hali yapıyor.

Bazı ilaçlar yan etki olarak  (yasal ve reçeteli) de uyuşukluğa neden olabilir.

Kullandığınız ilaçlar varsa prospektüslerini mutlaka okuyun. Yada seyahatlerinizi ilaçlarınıza göre ayarlamayı deneyin. Özelliklede antidepresan ilaçları kullanıyorsanız.

 

 

Yorgunluk belirtileri

 

Dikkat eksiği göz kapaklarda düşme düşüncelerde karışıklık Huzursuzluk. Algıların yavaşlaması.

Bedeninizin bu aşamalara gelmesine izin vermeyin. Daha erken uyarı işaretlerini arayın ve kenara çekin.

 

Mikro uykunun önlenmesi

Uykulu olduğunuzun farkında olmanız gerekiyor. Bu durumlarda hangi koşullarda olursanız olun Mola vermeniz gerekiyor. Kenara çekip 15dakika-1 saat arası değişen uyku-istirahat molaları verebilirsiniz veya kahve gibi uyarıcılar tüketebilirsiniz.

15dakika ile 1 saat arasında yapılan bir şekerleme size çok büyük ölçüde iyi gelecektir.

Kahveyle ilgili basit bir detay verelim. Basit bir ifadeyle kafein beyninizin melatonin adı verilen uykulu bir kimyasal maddeyi tanımasını engeller. Bununla birlikte bedenimiz bu kimyasalı üretmeyi bırakmaz. Dolayısıyla kafeinin etkisi geçtiği anda daha yoğun bir uyku ve yorgunluk çökmesi hissedebilirsiniz.

Her insanda etkileri farklıdır. Kendi adıma söylemek gerekirse uykum varken 5 türk kahvesi üst üste bile içsem gram faydası olmaz yorgunsam beynimi kapatır ve yattığım gibi uyuyabilirim.

Enerji içeceği kahve gibi maddeleri mucizevî kimyasallar olarak görmeyin sadece geçici süre fayda sağlarlar planlamanızı iyi yapın.

Ayrıca Kahve dehidrasyona yani sıvı kaybına neden olabilir. Su kaybettiğinizde kanınız kalınlaşır ve daha yavaş pompalanır, buda kanın oksijen taşıma kapasitesini yavaşlatır ve uyku hali yaratır.

 

Tersine bol miktarda su içmek sadece yorgunlukla savaşmakla kalmaz, aynı zamanda bol bol tuvalet molası ile sizi daha fazla uyandırır.

Özellikle sürüş esnasında uykunuz olsun veya olmasın bol bol su için. Ve Sadece su sudur diğerleri değil.

Güneşte Motosiklet Sürmek Sıcakla ve Dehidrasyonla başa çıkmak

Yolculuğunuzdan önceki gece alkol almak bile, uykunuzun uzunluğunu ve kalitesini düşürdüğü ve ertesi gün sizi yorgun bıraktığı için zararlı olabilir.

Gıdaya gelince, karmaşık karbonhidratlar ve protein gibi size enerji veren sağlıklı seçimler deneyin.

 

Yolculuğunuzdan önceki gece alkol almak bile, uykunuzun uzunluğunu ve kalitesini düşürdüğü ve ertesi gün sizi yorgun bıraktığı için zararlı olabilir.

Gıdaya gelince, karmaşık karbonhidratlar ve protein gibi size enerji veren sağlıklı seçimleri deneyin.

Ruh hali motivasyonu açısından iyimser müzik dinlemenizi önerebilirim. Zeki müren gibi ağır tempolu müzisyenler bende direk uyku hali yapıyor.

Artçılar İçin uyku

 

Sürücülerin motosiklet kullanmak yola odaklanmak gibi uyarıcıları var. Ancak artçılar için durum biraz daha sıkıcı yani uyumaya biraz daha müsaitler. Geçtiğimiz yıllarda artçısı uyuya kaldığı için virajda kaza yapıp vefat eden sürücü ve artçılar oldu.

İstatistikler özellikle motosiklet kazalarının artçı varken olduğu yönünde.

Önce kontrollü bir şekilde göz kapatmalarla başlar sonra bilinç dışı olarak mikro uyku örnekleri göstermeye başlarlar. Birkaç seneden daha uzun süredir ve artçılı olarak sürüş yapmış her sürücünün başına gelen bir durumdur.

 

Bilinçli uykusunu kontrol edebilir gözünü dinlendirebilir artçı yoktur. Yani bu insanlığın doğasına aykırı.

Evet bir süre için bunu yapabilirler ben kendimde örneklerini arkamda çok taşıdım gayet güzel kendini dinlendirebilerek motosiklet üzerinde ilerleyebiliyor bu güzel bir şey diye düşünürdüm hep. Ama bir an olsun yapamamaları büyük riskler oluşturur.

Ufak bir frenle kafa atan yolcular. Bir anda sıçrayan artçılar olabilir. Artçınızı sevin ya da sevmeyin fark etmez. Olası bir artçı uyuya kalması ve motordan düşme ya da en azından düşme pozisyonuna yaklaşması durumunda motorun dengesi bozulabilir beraberce kaza yapabilirsiniz.

Yani artçı açık kasa kamyonetin kasasında oturan bir çuval sayılmaz. 50-80 kiloluk bir nesnenin arka koltuktan sağa veya sola yattığını bir hayal edin. Motosikletinizi devirmemesi veya yoldan çıkartmaması mümkün değil.

 

Bunun çözümleri basit

 

En az sürücü kadar artçınızın uykusuna, yorgunluğuna, düşüncelerine kulak verin. Sürüş esnasında artçınızla az çok haberleşin. Kol bacak teması olabilir arada yoklama adı altında etrafınızda güzel gördüğünüz bir nesneyi veya arabada oturan bir köpeği işaret edebilirsiniz Algılarının ne kadar açık olduğunu ve yorgunluğunu algılamanızı sağlar.

Birbirine karşı yoklama dediğimiz iletişim tutumunu sergilemeniz ikinizi de uyanık tutar. Bunun dışında müzik dinlemek olabilir veya en azından gideceğiniz yer ve rotalarla ilgili artçınıza bilgi verirseniz arkada çuval gibi oturmak yerine yolu ve rotayı takip edebilir size karşı yardımcı pilotluk yapabilirler. Bunların hepsi hem artçınızın yolculuğunu daha eğlenceli hem de daha uyanık bir hale taşır.

 

Uzun bir mikro uyku örneği

 

Kendi yaşadığım ve yaptığım çok büyük bir hatadan bahsetmek istiyorum. 2014 lü yıllarda motosiklete ilk başladığım senelerde 150cc motosikletimle 10 saat sürecek olarak bir yolculuktan dönüyordum. Sabaha kadar sahilde hiç uyumamış ve eğlenmiştik bir sonraki günde işte olmam gerekiyordu. Gece hiç uyumadan sabaha karşı yola çıkmıştım. Tekirdağ tarafları düzdür. 10-20 kilometrede bir olan trafik ışıkları vardır sadece

İki motor yola çıkmıştık. Ben yorulduğumu kenara çekip biraz uyursak çok daha sağlıklı sürebileceğimizi söylememe rağmen ekürim olan kuzenim beni dinlemedi. Gerek yaş olarak benden büyük olması gerek oyun bozanlık yapmak istemediğim için ona ayak uydurmaya çalıştım.

Ama kilometrelerce gözüm birkaç saniye kapalı birkaç saniye açık şekilde o böyle rus videolarında gördüğünüz sağa sola doğru giden alkollü sürücüler gibi kullanarak geldim. Ara ara uykuya daldığımdan da eminim. Işıklarda falan gözümü tamamen kapatıp arkadaki aracın korna basmasıyla uyandığımı ve devam ettiğimi hatırlıyorum.

Bu uykulu uyur kullanım şeklini hemen 1 saate yakın gerçekleştirdim sonrasında kenara çektik yüzümü yıkadım ve biraz açıldım biraz daha böyle devam etseydim büyük bir kaza geçireceğim kesindi.(Fotoğrafı kenara çektiğimde çekmişim)

Şimdi ki aklım olsa yorgun olmama rağmen beni dinlemeyen herhangi bir motosiklet ya da araba sürücüsü fark etmez.  O an orada yollarımızı ayırırım ikinci kez düşünmem bile. Zaten bahsi geçen insanla bir daha uzun yola çıkmayı asla düşünmedim. İnsan olarak çok severim ama iş beraber motosiklet kullanmaya geldiğinde yollarımız ayrılmalı.

Yıllar sonra biz bunu aramızda komik bir anı olarak anlatıyoruz ama aslında o an onu yaşarken hiç komik gelmiyordu.

Sizde lütfen böyle konularda benim daha önce yaptığım gibi çevrenizdeki insanlara karşı kendinizden feragat etmeyin. Herkesin dayanıklılığı gitmek istediği ortalama hızı sürüş şekli birbirinden farklıdır. Siz daha dayanıklı olabilirsiniz ama beraber gittiğiniz insan dayanamayabilir ve sizin yüzünden başına bir şey gelebilir.

Bu konularda tam olarak uyum sağlamadığınız hiç kimse ile uzun yola çıkmayın. Çıkmadan önce beklentilerinizi ve kullanım tarzınızı masaya yatırın.

 

Eklemek istedikleriniz veya paylaşmak istedikleriniz olursa yorum olarak paylaşabilirsiniz.

İnsan beyninin uykusuzluk semptomları alkol ve uyuşturucu etkisine çok benzer bunu asla unutmayın.

Bu arada yorgunken şu şekilde motosikletin üzerinde uyumak dünyanın en  tatlı uykusu olabilir. Kenara çekip uyuduğunuz sürece her türlü uykuyu tavsiye ederim.

 

Keyifli sürüşler.

Atakan Demirtürk