Motosiklet sürücüleri çoğu durumda viteslerini gittiği hıza göre değiştirmezler. Zaten normalde olması gereken hıza göre değiştirmekte değildir. Yine de özellikle yeni başladığımızda veya şanzıman mantığı hakkında genel bilgimiz yoksa hıza odaklı vites değiştirebiliriz.
Bu yazıda şanzıman temel hız ilişkisinden bahsedeceğiz.
Şanzımanın sürüş tarzımızı yansıtan oldukça ilginç karakteristik özellikleri vardır. Bazıları bilinçli olarak motosikletin aşırı kükrediği- yüksek devirlerde vites değiştirir. Bazıları motosikletin yavaşlaması için şanzıman ve vites sistemini kullanırlar. Her sürücünün vites ve şanzıman kullanım şekli birbirinden oldukça farklı olabiliyor.
Peki, bir motosiklette vites ne zaman değiştirilir? Ve hangi hızda?
Aslında sürücüler içgüdüsel olarak duruma göre vites değiştirmelidir ve ideal hız duruma göre değişmekle birlikte yaklaşık hız aralıkları şu şekildedir.
1.Vites 0-15km/h2.vites 15-30km/h
3.vites 40km/h
4.vites 40-55km/h
5. Ve 6.vitesler genel olarak 55km/h ve üzeri süratlerde uygundur.
Hatırlatmak gerekirse, hız kuraldan çok bir göstergedir. Kullanım kılavuzlarında genelde ideal vites hız aralıkları yazar.
Motosiklet sürücüsü ,kurala dayalı bir vites değiştirmeyi takip etmek yerine , her zaman motosikletini dinlemeli ve buna göre değiştirmelidir.
Zamanla, sürücü motosikletin gereksinimlerine alışacak ve vitesleri ideal durumlarına göre tamamen içgüdüsel olarak değiştirecektir. Bu nedenle yeni başlayan biriyseniz ve vites değiştirme hızları konusunda endişeleniyorsanız, endişelenmenize gerek yok zamanla gelişeceksiniz.
Birinci vites
Önce birinci vites hakkında konuşalım. Birinci vites için ideal hız aralığı 0 km/s ila 15 km/s’dir.
Birinci vitesin ana işlevi sürüş değildir. Motosikleti hareketsiz konumdan ilk kalkışa daha rahat geçirmek için tasarlanmıştır. Dik bir yokuş gibi ideal olmayan koşullarda bile yüksek tork elde etmemiz için tasarlanmıştır.
Birinci viteste sürüş diğer viteslerden farklıdır. Diğer viteslere oranla vites aralığının daha kısa olduğunu ve motosikletin en kısa sürede diğer viteslere geçmek istediğini algılamanız oldukça kolaydır.
Motosikletin sarsıntısız, sessiz ve rahat çalışması 2.vitesten itibaren başlar.
Birinci vites konumu itibariyle diğer viteslerden ayrılmaktadır. Geri kalan viteslerin arasında bir boşluk yokken. 1.-2.vites arasında boş vites vardır.
Araya yerleştirilen boş vites, sürücüye 1.vitesin yalnızca motosikleti kaldırmak ve ilk ivmelenmeyi sağlamak için kullanıldığını hatırlatır.
İkinci vites
İkinci vites, motosiklet sürüşünün başladığı yerdir. İkinci vites için ideal hız aralığı 15 km/s ile 30 km/s arasındadır.
Yoğun ve kalabalık yollarda seyahat ediyorsanız ikinci vites en çok kullanılan vitestir. Yoğun trafik, sürücünün motosikleti yüksek devirde hızlandırmasını imkansız hale getirir.
Ayrıca ikinci vites, birinci vitesteyken hissettiğiniz türbülansa sahip değildir ve trafiğe takılı kalsanız bile sürüşü rahattır.
Üçüncü Vites
Üçüncü vites için ideal hız aralığı 30 km/s ile 40 km/s arasındadır.
Bu süratlerden itibaren hız aralığı vites değiştirmek için takip edilmesi gereken bir şeyden ziyade, yaklaşık bir kılavuzdur.
Buradan itibaren hız aralığı, kesinlikle takip edilmesi gereken bir şeyden ziyade, yaklaşık bir kılavuzdur.
Ek olarak, viteslerin devir ve hız aralığı, özellikle de yüksek viteslerde, farklı motosiklet marka ve modelleri için biraz değişir.
Dördüncü vites
Dördüncü vites için ideal hız aralığı 40 km/s ile 55 km/s arasındadır.
Yine, hız aralığı, kesinlikle takip edilmesi gereken bir şeyden çok, yaklaşık bir kılavuzdur.
50 km/s’de beşinci vitese bile geçebilirsiniz. Bu hiç sorun olmayacaktır.
Dördüncü viteste, dişli oranına göre üretilen güç, 40 km/s ile 55 km/s hız aralığında ideal olacaktır.
Dördüncü vites, motosikletinizi gerçekten hızlandırmaya başladığınız zamandır. Buradan yüksek hızda sürmeye başlayacaksınız. 40 km/s yüksek görünmese de, yine de oldukça önemli bir hızdır ve bu hızda meydana gelen herhangi bir kaza sürücüyü yaralayabilir.
Beşinci ve Altıncı Vitesler
Beşinci ve altıncı vitesler için ideal hız 55 km/saatin üzerindedir.
Hatta 50 km/s hızla beşinci vitese geçebilirsiniz. Genellikle, beşinci- altıncı vites yol düzgün olduğunda, neredeyse hiç trafik olmadığında veya bir otoyolda kullanılır.
Beşinci veya altıncı viteste sürüş, herhangi bir çarpışma veya kaza durumunda sürücü için daha fazla yaralanma riski taşır. Bu nedenle, motosikletinizi beşinci veya altıncı viteslerde kullanırken dikkatli olmanız ve vitesi düşürmeye hazır olmanız gerekir.
Bu yüksek viteslerin hızı 55 km/saatin üzerinde olduğundan, motosiklet sürücüsünün dikkatli olması ve vites küçültmeye veya hızlı bir şekilde fren yapmaya hazır olması gerekir.
Vitesleri bilinçli olarak ideal hız aralığına göre değiştirirseniz, asıl avantajınız motosiklet parçalarının daha iyi bakımı olacaktır.
Doğru zamanda vites değiştirmenin avantajları
Yamaha Mt07 yi ele alalım 1.viteste 90km hıza kadar çıkabiliyor. Ama bunu yapabilmesi bu şekilde kullanmanızın sağlıklı olduğu anlamına gelmez.
-İlk olarak, debriyaj plakaları sağlıklı bir durumda olacaktır. Doğru kullanımda Debriyaj plakaları kolay yanmaz ve zarar görmez.
– Vites takılmayacak ve şanzıman uzun bir süre boyunca sorunsuz çalışacaktır.
-Motor bileşenleri, vitesten ve şanzımandan gelen düzensiz bir yük olmadan sorunsuz bir şekilde çalışabilecektir.
-Motorun ve şanzımanın genel ömrü uzun olacaktır
-Motorun yakıt tüketimi ve performansı her daim maksimum seviyede olacaktır.
Vites Değiştirirken Akılda Tutulması Gerekenler
Motosiklet viteslerinin düzgün şekilde değiştirilememesi, motosiklet mekanik sistemiyle ilgili yaygın sorunlardan biridir. Vites değiştirme sorunlarının ana nedenleri arasında debriyaj kablosu, motor yağı, zincir ve dişlileri, vites kolunun kendisi yer alır.
Vites geçiş sistemiz oldukça sert ve kemikliyse bunlardan birinde sorun olabilir.
-Debriyaj ayarı hatalı
Motosiklet Debriyaj Ayarı Nasıl Yapılır? Püf noktaları nelerdir?
-Yağ seviyesi düşük/hatalı yağ seçimi /kalitesiz yağ /eskimiş yağ
-Zincir dişli aşırı gevşemiş veya aşınmış dişliler
-Şanzıman dişlileri problemli-şanzımana yabancı bir cisim sıkışmış
Son Paragraf
-Vitesi ve şanzımanı daha hissederek değiştirmek istiyorsanız öncelikle motosikletin mekanik olarak temel çalışma prensiplerini bilmeniz faydalı olabilir. Debriyaj nedir nasıl motorun gücünü ayırır veya birleştirir? Şanzıman nedir? dişli oranı nedir ? Bu gibi tanımları bilmek motoru mekanik olarak hissetmenizi sağlar. Tanımları bilirseniz nerede hata yaptığınızı bulmak kolaylaşır.
-Bunun dışında hız veya vites göstergesine bakmayarak mümkünse bir dönem gösterge saatini kapatarak motosikleti daha hissiyatlı kullanmayı deneyebilirsiniz.
-Motosikletinizde vites göstergesi olup olmaması önemli değil yeni öğrenirken problem yaşayabilirsiniz. Ama emin olun şanzımanı hissetmeye başladığınızda değil ekrana bakmak artçı koltuğunda gözleriniz kapalıyken bile motorun kaçınca viteste olduğunu hissedebilir veya vites isteyip istemediğini rahatlıkla algılayabilirsiniz.
ilgili sorular
Motosiklette birinci vites neden en alttadır?
Tamamen ergonomik ve mantıklı olmasından ileri gelir. Sürüş için birinci vites kullanılmamalıdır, kalkış esnasında yanlışlıkla 2.vitese geçilemez.
Motosiklet viteste çalışabilir mi?
Motosikletler, debriyaj çekilerek kolayca birinci viteste çalıştırılabilir. Daha yüksek vitesler için motosiklet çalışacak, ancak ilerlemek için debriyajı bıraktığınızda motor kapanacaktır. Debriyaj koruma anahtarının çalışmaması durumunda motosikletler herhangi bir viteste çalışmayacaktır.
Stop etmek motosikletinize zarar verir mi?
Kısa cevapla hayır zarar vermez. Ancak çok fazla stop etme durumu hatalı kullanım anlamına da geldiği için zincir dişli , valf gibi donanımlara zarar verebilir motosikletinizin mekanik donanımları yıpranabilir.
Motor freni motora zararlı mı?
Kısa cevap hayır. Daha fazla detay için yazıya göz atabilirsiniz.
Benzer Konular
Motosiklet Debriyajı Nasıl Çalışır Debriyaj parçaları hakkında