Merhabalar bu yazıda tek tekerin motosikletin mekanik sistemi üzerinde oluşturabileceği zararlardan bahsedeceğiz.

Tek teker süper eğlenceli bir aktivitedir. Tek teker yapmayı yeni öğrenen bir motosiklet kullanıcısı tarafından , motosiklet kullanmayı öğrenmekten sonra gelen en saf sevinç biçimlerinden biridir diyebiliriz.

Tek teker motosiklet için zararlıdır ama özelliklede kötü yapılmış bir tek teker çok daha zararlıdır.

Tek tekeri öğrenmeye çalışan kullanıcıların motosikleti tek tekeri profesyonelce yapabilen tecrübeli kullanıcılardan daha fazla yıprattığını illa ki duymuşsunuzdur.  Bizim burada ele aldığımız kısım ikisini de kapsıyor. Yani;

Tek tekeri iyi yapabilmek motosiklete zarar vermiyor anlamına gelmez. Sadece bazı sürücülerden daha az zarar veriyor olabileceğiniz anlamına gelir.

Tekteker debriyaja zarar verir mi ?

Özellikle kötü tekteker yapmak deriyajınıza işkence ediyor. Debriyaj tasınızı , saclarınızı ve balatalarınızın normalden çok daha fazla ve hızlı aşınmasına sebep oluyor.

Tekteker zincir-dişli sistemine zarar verir mi?

Tek tekeri geçtim. Normalde bile biraz agresif gaz çek –bırak işlemi yapan sürücülerin zincir sistemin normalden daha kısa sürede ömrünü tükettiğini biliyorsunuzdur.
Dolayısıyla bunun tek teker versiyonunda çok ani bir şekilde zincir-dişli-kaplin sisteminizden yük istiyorsunuz. Motosikletinizde diğer sayacağımız  problemler olmasa bile bu olaydan ilk yara alacak görünen kısım burasıdır. Tek teker esnasında zincir kopartanlarda çoktur. Zincire binen yükün iyi tek teker yapmak veya kötü yapmakla ilgisi yoktur. O lastik yerden kalkmak için illaki bu kuvveti aktarmak isteyecektir.

Tekteker ve Amortisör sistemi

Ön amortisör grubunu yani çatal olarak belirttiğimiz grubu indirme yere esnasında sert indirirseniz Amortisör sisteminin keçelerini oldukça zorlarsınız. Amortisörler özellikle motosikletin konfor/ frenaj ve viraj karakteristiğine uygun şekilde açılıp kapanmak için tasarlanmıştır.  Sürücüsüyle beraber en hafif motosikletin ağırlığı 250-350 kiloları buluyor.  250 kilonun 1 metreden yere çalışmasını absorbe etmek için tasarlanmadılar. Amatör hatalarında keçe genellikle patlar ve minimum ücretle bile  4 haneli bir bedel ödemek zorunda kalırsınız.

Tekteker motorbloğuna zarar verir mi ?

Mümkün olduğu kadar pürüzsüz olsanız ve mükemmel bir tekniğe sahip olsanız hatta tek tekerde kilometrelerce sürebilseniz bile ön tekerleğin yerden 1.5 metre uzakta olması , yağ açlığı nedeniyle motosikletinize zarar verebilir.

Çoğu modern Motosiklette bu bir sorun değildir ancak Suzuki Sv650 gibi bazı motosikletler yağ açlığı nedeniyle ele geçirilen silindirlerle ünlüdür.
Sv650 motor bloğunu kullanan dl650 de bu kategoriye dahildir.

Tek teker Tehlikeli mi?

Yukarıda ki paragrafın devamı olarak mükemmel bir tekniğe sahip olsanız  bile. zeminde olabilecek bir yağ partikülü  bir pet şişe yada bir parça taş bile motosikletin kafanıza geçmesine sebep olabilir. En iyi ihtimalle büyük acılar içerisinde aylarca yatarsınız.

En kötü ihtimalle omuriliğinizi zedelerseniz felç olmaya kadar gider.
Tek teker yapmayı bilin. Motosikletin tekeri yerden sizin kontrolünüz dışında yükselirse panik yapmadan indirmeyi veya kontrol etmeyi bilin ama sırf caddede millete hava atacağım diye bu tip risklere girmeyin.

Tekere kalktığınız anda çoğu durumda öndeki olayları göremezsiniz. Aşağıdaki  videoda örneği mevcut.  Görebileceğiniz durumlar var ama bunlarda kendi içerisinde tehlikelere ayrılıyor. (ayağa kalkmak , kafayı sağa sola çekmek gibi )

Ben yaptım mı? 2015 senesinde Mt07 sahibiydim. Kullananlar bilirler ki 07 sahibi olup ta teker denemesi yapmayan çok az kullanıcı vardır. Çünkü motosiklet bu konuya çok müsait. Hemen hemen bir yıl  boyunca her gün öyle yada böyle ön tekerimin asfaltla ilişkisi bir şekilde kesildi.

07 de kaldırmak kolaydır ama hatalı gaz tepkisinde kafanıza geçme riski de en yüksek makineler arasında yer alır çünkü beygirle beraber çok saf bir tork alırsınız.
İnternette kafasına geçirenlerin videolarına sıkça rastlarsınız.

Tekerdeyken zaman durur yeni başlarken 3 saniye tekerde kalmak size 30 saniye kalmış hissiyatı yaratır. Zamanla pratik yaptıkça algılarınız bakış açılarınız genişliyor ve değişiyor.

Sonrasında 07 den sonda v-strom yani bir touring motosiklet  aldım. Gerçi 07 den öncede bmw f650 vardı. Onunla da harika teker yapardım. 99 model eğlenceli bir motosikletti karbüratörü bazen gaz  tepkime 1 saniye kadar geç ve ani tepki verirdi O yüzden az kalsın kafama geçiriyordum dediğim çok olmuştur.

V-strom Tekere kalktığında inanılmaz bir görüntü ortaya çıkıyor. 650cc sınıfındaki dünya üzerindeki kasası en büyük motosiklet.

Hızlı iniş kalkışa uygun değil. Kısacası güçlü  ama hantal  bir motosiklet olduğu için ayrıca V-motor olması ve tekerde yağsız kalmasıyla meşhur olduğundan hiç bu fikre kapılmadım.

Touring motosikletlerin ön takımı normal bir naked veya sport motosikletten  çok çok daha ağırdır. Dolayısıyla bu tarz  motosikletlerde  hatalı tekteker de süspansiyon yere çok daha ani ve sert çarpar. Bu tip motorlarda kendinize çok güvenmiyorsanız bilhassa yapmanızı tavsiye etmiyorum.

Eskiden racing almaya bütçesi yetmeyen bir kesim 4 silindirli makine almak yerine 600cc-1000cc  tek silindirli çift silindirli hemen hemen 15-20bin lira daha ucuz endurolar satın alıp racing gibi kullanmaya çalışırdı. Sonuç motor arızaları ve daha büyük masraflar…

Son olarak
Bu konuyla ilgili asıl soru şu şuan ki bilgim ve düşüncelerim 2015 senesinde 07 kullanırken zihnimde olsaydı yine teker yaparmıydım ?
Evet yine denerdim yapmasını bilirdim ama saçma sapan yerlerde kaldırma olayımı  %95 oranında azaltırdım diyebilirim.

Zararlı olmayan tek teker var mı?

Ön ucu debriyaj inceliği veya güzel bir beygir gücü  kaldırdığınız ve daha sonra hafifçe indirdiğiniz pürüzsüz kontrollü tekerler motosikletine zarar vermezler.
600-1000 ve moto gp motosikletinin yarışta her zaman bu tür hareketler yaptığını görürsünüz.

Bu sadece motosikletin arka lastiğe normal gücü aktarmasının biraz daha fazlasıyla ön lastiğin yerden kesilmesi işlemidir.
Yüksek beygirli bir motosikletle Debriyajı ve dişli sistemini zorlamadan narin bir şekilde kaldırıp aynı incelikle indirebiliyorsanız ne mutlu. Ama bu durumda indirirken bile ivmelenme eğilimi göstermelisiniz bu durumu sokak şehir ortamında sağlamak pek mümkün değil. O yüzden her halükarda tavsiye etmiyorum.

Motocross ve Tekteker 

Burada işler biraz değişiyor. Motocross-enduro sporlarında ön tekerin kaldırılması sıklıkla uygulanan bir tekniktir. Bir engebeden yükseklikten (ağaç kütük taş vs) rahat geçebilmek için ön takımı yerden kaldırmak gerekebiliyor. Eğer kaldırmazsa geçemeyebilir yada kaldırmadığı için ön takım daha fazla darbeye maruz kalabilir.

Enduro motosikletler zaten atlamak zıplamak iyi kötü bir kaç metreden ani inişleri tolere edebilecek şekilde tasarlanır yada tasarlanmasa bile kullanıcısı başına gelebilecek masrafların bilincindedir .  Ama sokak tekeriyle enduro tekeri kesinlikle bir değildir.

 

Tekteker yasadışı mı?

Tek teker yasadışıdır adı altında bir yasa olmasa da trafiğin akışını tehlikeye atmak adı altında bir kanun var.  Hatta uygulamadığımız öyle bir yasa var ki normalde 2 tekerlekli her taşıtta 2 elinde gidonda olması zorunluluğu var. Dolayısıyla teknik olarak karayollarında yasadışı kabul edebiliriz.

Dilerim keyif almışsınızdır.

Atakan Demirtürk