Abs terimini daha önce muhtemelen duymuş olabilirsiniz. Anti-lock Braking system Yol veya sürücü sebepli olarak fren esnasında lastiklerin kilitlenmesini engeller.
Panik anında yapılan hatalı frenlerde veya bazen zeminde fark edemediğimiz bir parça yağ gibi çok basit şeyler yüzünden gerek ufak düşmeler gerek büyük kazalar yapabiliyoruz. Abs bunların büyük çoğunun önüne geçiyor.
Abs bir elektrik sinyali üretmek için fren diski üzerinde tekerleğin dönüş sayısını algılayabildiği bir manyetik bir sensör ve tekerleğin göbeğine bağlı metalik bir halka dişlisi kullanır. Burada okunan sinyallere göre motosikletin yavaşlayıp yavaşlamadığı, hızlanıp hızlanmadığı veya sabit hızı takip edilir.
Motosikletlerde Kullanılmaya 1995 li yıllarda başlandı.
ABS Nasıl Çalışır?
ABS’nin daha hızlı durmanızı sağladığını veya frenlemeyi daha güvenli hale getirdiğini söylemek kolaydır, ancak bundan biraz daha karmaşıktır. Okuyucudan gelen sinyaller akıllı bir modül tarafından alınır ve esasen sinyalin kaç kez gönderildiğini sayar.
Tekerleğin kitlenmek üzere olduğunu nasıl anlıyor? Modülümüz birim zamanda gelen sinyal sayısındaki ani değişikleri durmadan hesaplıyor. Kitlenme esnasında sinyal sayısı neredeyse sıfıra ulaşır.
Bu noktada abs modülü söz konusu tekerlek hangisiyse tekerleğin veya tekerleklerin yeniden dönmesi için müdahalede bulunmaya başlar.
Öncelikle siz fren manetine veya pedalına basmanıza rağmen araya girip fren kaliperlerinin basıncını azaltır. Kitleme durumu düzelirse sizin uyguladığınız fren basıncı üzerinden motosikleti durdurmaya devam eder.
Kitleme durumunu yeniden algılarsa aynı işlemi sürekli üst üste tekrarlar. Söz konusu olan bu abs nin devreye girme işlemini sürücü veya artçılarda algılayabilir. Fren manetinde tepkiler (Manette bir miktar hareket etme isteği olabilir ) veya motor geometrisi üzerinde fren hissiyatları değişir.
ABS Neden Önemlidir?
Sık sık ABS kullanmasanız da, en çok ihtiyaç duyduğunuz zamanlarda bir fark yaratacaktır.
Akıllı modül darbeleri saniyede 100 defaya kadar okur ve fren sistemi basıncını saniyede 10 kez ayarlayabilir. Bunları niye söylüyorum. Ben iyi şoförüm ben lastiğin kitlendiğini anlar hemen bırakırımlar falan dönmesin diye.
Saniyede 10 kez tam kilitlenme noktasında lastiğe müsaade edip sonra tekrar frene devam etmeniz zor olacaktır. Bir şekilde buna yakın performans sağlasanız bile duruş mesafeniz çok abs ye kıyasla daha fazla olacaktır.
Kendimden örnek vermek istiyorum. Aynı motosikleti 50bin kilometredir kullanıyorum. Abs yi kaç defa devreye soktuğumu hatırlamıyorum çok acil durumlarla karşılaşmadığım için ihtiyacım olmuyor.
Bir gün uzun yolda emniyet şeridinde mola vermek istedim. Lastiklerim yeni ve düzgün frenlememde de bir hata yok. Ama zeminde hafriyat kamyonlarından dökülen çok hafif kumlar varmış akşamüzeriydi fark edilmesi zor kim olsa fark edemeyebilir. Ben daha noluyor demeden abs lastiğin kitlendiğini fark edip güvenli şekilde durmamı sağladı.
Motosiklet ABS İstatistikleri
Motosikletler ABS ile donatıldığında motosikletteki ölümcül kazaların %31 daha düşük olduğunu bildirmiştir (İsteğe bağlı ABS olan diğerinde olmayan aynı motosiklet modeli arasında doğrudan bir karşılaştırmadır.)
ABS kullanan motosikletler için kaza sigortası taleplerinin ABS olmayan motosikletlere göre %20 daha az sıklıkta yapıldığını bildirdi. ABS ile donatılmış modeller kombine kontrollere de sahip olduğunda (Combine brake system –CBS ) bu rakam %31’e atlar.
ABS içermeyen 250cc ve daha yüksek motorlu motosikletlerin ölümcül bir kazaya karışma olasılığının %37 daha yüksek olduğunu belirten başka bir rapor yayınladı.
Motosikletlerin ABS ünitesi olması durumunda 125cc’nin üzerindeki motosikletleri içeren tüm ağır ve ölümcül motosiklet kazalarının %48 oranında azaltılabileceğini belirtti.
Motosiklet ABS’Si Hakkındaki Yanlış bilgiler
Kanıtlara rağmen, abs’nin etkinliği ve işleyişi hakkında hala tartışmalar ve yaygın yanlış anlamalar var.
Abs Fren mesafesini uzatıyor.
Bu sadece kısmen doğrudur. Abs ünitesi normal frenlemeye herhangi bir müdahalede bulunmuyor. Sadece lastik kilitlenmesi durumunda devreye giriyor.
Sürekli abs yi devreye sokar şekilde frenleme yapıyorsanız bir şeylerde büyük terslikler var demektir. Lastikleriniz çok kötü veya eski olabilir. Hatalı frenleme yapıyor olabilirsiniz.
Aynı tarz kullanımınızı abs olmayan bir motosikletle devam ettirirseniz muhtemelen yüzünüz asfalttan kalkmaz.
Abs parçaları motosiklete çok fazla ağırlık katıyor.
Motosiklete uygulandığı ilk senelerde abs üniteleri %80 mekanik %20 elektronik çalışan 15-20 kilo ağırlığa ulaşabilen ünitelermiş. Kullanılan yeni sistemler motosikletlere özel ve ortalama 1.5 kilo ağırlında olabiliyorlar. Yani önemli bir miktar ağırlıktan bahsetmiyoruz.
Abs li motosikletler çok pahalı
Abs sunan ve sunmayan bir motosikleti karşılaştırırsak aralarındaki fark 1000-2000dolar civarında olabiliyor. Bununla birlikte en güvenli ve en deneyimli sürücüler bile ölümcül kazalara karışabiliyor. Kendinize sorun, kişisel güvenliğinize ne kadar yatırım yapmaya hazırsınız.
Dramatikliğini bırakırsak en ufak kazada abs li motor parasına gelirsiniz zaten 🙂
İlgili Konular
Abs nin tarihsel evrim süreci
Motosiklette Abs’nin Tarihsel Gelişim Süreci Abs Hakkında bilinmeyenler
Tcs hakkında bilgiler