Merhabalar araba ve motosiklet lastiği farklarını bilimsel ve fiyat farkı sebepleriyle ele alacağım.
Sürüş Fiziğinden ilerleyip lastik mühendisliğine doğru ilerleyeceğim.

Aslında bu yazı motosiklet lastiklerini zar zor önemseyenler içindir.
Daha da önemlisi ,  bu yazı  iyi niyetli olsun yada olmasın ,motosikletlerinin altındaki lastiklere arabalarındaki lastiklerden daha fazla dikkat etmeden kendini motosiklet sürerken bulanlar içindir.

Motosiklet ve Araba lastiği farkları

Bir motosiklet ve araba lastiği arasındaki farklar görür görmez anlaşılır. Çoğu taşıtın lastiği kauçuk bazlıdır ve yuvarlaktır bakıldığında temelde aynıymış gibi görünürler.

– En büyük fark motosiklet lastiklerimiz jantın bir tarafından diğer tarafına kadar kavisli ve bombeliyken araba lastikleri yanaktan yanağa yüzeye temas eden tüm alanı düzdür.

Bunun farklı olmasının sebebi motosiklette maruz kaldığımız fizik kanunlarının arabadan farklı olmasından dolayıdır. Bunları da aşağıda detaylı paylaştım.

– En son ne zaman bir anlığına  durup her binişinizde hayatınızı iki küçük kauçuğun yolla birleştiği o küçük temas alanına emanet ettiğinizi düşündüşünüz.

İçlerinden bir tanesinde bile  sorun olursa postunuzu kurtaracak üç tane daha  olmadığını kendinize hatırlattınız.

Bu iki temas alanı işlerini mutlu bir şekilde yaptığı sürece sürmek oldukça keyiflidir.

-Motosiklet lastiği profili u tipidir. Dönerken kullandığımız açılı pozisyonlarda ki ağırlık ve kuvvete dayanabilecek şekilde tasarlanırlar.

 -Geçmişte arabanızın lastiklerine dikkat etmekten kaçınmış olsanız da, böyle bir umursamaz tavrın motosikletinizden atılması gerekir.

Bir motosikleti sürmek araba sürmekten tamamen farklıdır.  Motosiklet gibi iki tekerli araçlar hareket etmeyi bıraktıklarında devrilirler. İki tekerlekli makinelere özgü jiroskopik kuvvetten etkilenirler.

Motosiklet kullanıyorum diyebilmek için ehliyet sınavını geçmek yeterli olmuyor.

Her motorcu Kontranın ne olduğunu ve hangi pozisyonda hangi kuvvetle frene basıldığında motora neler olacağını bilmeli.

Aslında araba şöförleri de bilmeli. Motor ve araba arasındaki en büyük fark arabalarda yüzlerce elektronik sürüş yardımcısı varken motosikletlerde sürüş yardımcıları çekiş kontrol gibi sistemler halen trafikteki motosikletlerin %95 unda yok.  Araba şöförlerin hatalarının büyük çoğunluğunu altlarındaki araçlar tolere ediyor.

Bir motosikleti düşük hızlarda sürmek basit bir işlemdir. Sürücü sadece gidonu gitmek istediği yöne çevirir. Bu işlem sadece hız ortalama 25- 30km/h altındayken çalışır.

Bir motosiklet daha hızlı hareket ediyorsa buna “counter-steering” Türkçeye kontra tekniği olarak geçen ters dönüş tekniğini uygulaması gerekir.

Rahmetli Barkın bayoğlunun videosunu inceleyebilirsiniz.
https://youtu.be/sE7VdAdGprg

30km altında sağa dönmek için direksiyonu sağa kırarken 30-40 km/h üzerindeyken sağa dönmek için motosikletin gidonunu sola döndürmeniz gerekiyor.

Sola döndürmek demeyelim de. Gidonu sağdan hafifçe ittirmeniz durumunda motosiklet kendiğinden sağa dönecektir diyelim. Çünkü malum elimizle sıkıca kuvvet uygulayarak döndürmüyoruz. Motosiklete kibarca gitmek istediğimiz yere gitmesini söylüyoruz.

Fotoğraf anlatıyor sanırım. Bu teknik hakkında bilgisi olmayanların araştırmasını tavsiye ederim. Farkında olmadan hepimiz yapıyoruz. (Fotoğrafta sola dönerken lastiğin sağa dönük olduğunu fark etmişsinizdir)

 

Bir motosiklet lastiği neden bu şekilde çalışır?

Motosikletin tekerlekleri jiroskop gibi davranırlar ve saatte 30km üzerinde hızlarda hareket ederken jiroskopik kuvvetler oluştururlar. Bir jiroskop ile ilgili en ilginç etkilerden biri presesyon olarak bilinen bir olgudur.

Bir jiroskopun dönme eksenine dik bir kuvvet uygulandığında , ortaya çıkan hareket giriş kuvvetine diktir. Bu harekete presesyon denir ( Açısal momentum )  ve motosikletlerde gidonun size mantıksız gelmesine sebep olan şey budur.

O yüzden Rider akademilerde öğretilen ilk kural budur. Sola itin sola dönün sağa itin sağa dönün.

Binek araçlarda dört tekerlek olduğu için. Dönmek için eğilmeye gerek yoktur. Lastikler merkezkaç kuvveti ile hareket eder ve dönüşü sağlar.

Dönüş için, lastikler ayrı bir yöne bakar ve sürtünme, lastiklerin orijinal yönde kaymasını önlemek için zıt bir kuvvet olarak işlev görür.

4 lastik üzerinde statik sürtünme adı verilen durum yaşanır Lastikler sürtünme kuvvetiyle yolu tutarlar bu lastikler döndüğünde, her zaman üzerine uygulanana kuvvetin karşısında hareket eden bir eylemsizlik kuvveti oluşur.
Bu da dönüş kabiliyetine müsaade eder.
( sürtünme veya karşı kuvvet olmasa  , araç lastik dönme şeklinden bağımsız olarak orijinal yönde kaymaya devam eder, bu yüzden  sürtünme her şeydir.)

Motosikletler aynı fizik prensibine sahiptir, ancak iki tekerlekle, dört tekerleğin yapacağı gibi sürtünme yaratmak için başka dik kuvvetler yoktur. Gidonu iterek yaptığınız tek şey, motosikleti döndürmek ve gitmek istediğiniz yönde eğmek için zıt bir kuvvet oluşturmak için doğal hizalamayı dengelemektir.

Son paragrafta kontradan bahsettik. Trafikten uzak nezih alanlarda pratik yaparak bu konuda tecrübe kazanabilirsiniz.

İleri momentum olduğu sürece motosiklet karşı kuvvet uygulayarak ayakta kalabilir ve dönebilir. Motosikletin devrilmesi için Momentumun aniden değiştirilmesi veya hızınızı 0km/h ye düşüren bir çarpışma gerekir.

Viraj Alırken Dizleri çıkartmanın bir anlamı var mı?

Hayır

Dizinle dokunmak sadece pistte yararlıdır, temel olarak diz , dönüş açınızı optimize etmek için motosikleti yüksek hızlı dönüşlerde ve uygun vücut konumlandırma çalışmasının bir yan ürünüdür.

Bunu sokaklarda yapmamalısınız, çünkü küçük bir hata yaparsanız veya daha da kötüsü, kontrolünüz dışında bir şey olursa sizi öldürmek için çok fazla engel vardır .Motosiklet doğal olarak riskli bir spordur, hepimiz biliyoruz ve neden yanlış gidebilecek şeylerin uzun listesine ekliyoruz.

Dizlerinizi ve ayaklarınızda dahil  peglerde ve depoda  tutmak motosikleti en verimli kontrol edebildiğimiz ve yine üst vücudumuzu destekleyen sokak sürüş pozisyonudur.

 

Dars Siders

Yurt dışında kendilerini Darksiders olarak tanımlayan bir grup sürücü var . Sebep olarakta Motosiklet lastiği üreticilerinin fahiş fiyatlandırmalarını  motosiklet lastiğinin diğer araç lastiklerine göre daha kısa ömürlü olmasını belirtiyorlar.

Ayrıca araba lastiklerinin çok daha sağlam olduğunu savunuyorlar. Honda gibi motosiklet üreticileri hatta araba lastiği üreticileri bile bu konuda açıklama yaptılar. Motosiklet modellerimizde tavsiye edilen ebat ve özellikler dışına çıkmayınız şeklinde.

Araba lastiği üreticileri de lastiklerinin dönüşlerde temas alanının çok azalacağını ayrıca viraj esnasındaki kuvvete karşın kuşaklarının dayanmayacağını lastiğin zarar görebileceğini belirtiyorlar.

Ama yine de sanırım bir grup ilginç şekilde kendini buna inandırmayı başarabilmiş. Yorum yapmaya gerek yok yukarıda açıklamasını yaptık.

 

Peki MOTOSİKLET LASTİKLERİ NİYE DAHA PAHALI

Pahalı olduğuna kesinlikle katılıyorum. Ama bu atıyorum x peynir markası pahalı diye boykot edip başka bir ürün tercih edebileceğiniz bir sektör değil. Koladan vazgeçebilirsiniz ama lastiğe canımızı ayrıca keyfimizi emanet ediyoruz.

• Üreticilerin açıklamasına göre pahalı olmasındaki yegane sebep ham made maliyetlerinden ziyade Üretim esnasında yapılan testler argeler . Araba lastiğine kıyasla çok daha fazla arge yapıldığına bende inanıyorum. Bununla bağlantılı olaraksa araba lastiği kadar çok satılmadığı için bunun geri dönüş maliyetine yansıyor.
• Yukarıdaki durumla bağlantılı olarak dünyada 2020 yılına kadar üretilen toplam  yaklaşık 1.250.000.000 milyon ( 1 milyar 250 milyon) araç olduğu paylaşılmış. Tahminimce bunun %5-10 luk bir kısmı motosikletten ibarettir. Kabul edelim ki biz bir azınlığız. Hele ki paket servis ve kuryelik dışında ki motosikletleri attığımızda hobi aracı olarak motosiklet kullanan kişi sayısı oldukça azalıyor. E zaten michelin pirelli gibi firmalar çine veya hindistana satmayı hedeflemiyor. Yani muatap oldukları müşteri kitlesini biraz elit sayıyorlar.  Dolayısıyla nasıl ki bir malzeme satın alırken karavan ve tekne denince fiyatlar artıyor. Bizim ki de marin ile kara arasında bir yerde kalıyor sanırım.

Motosiklet lastiği nasıl okunur? Bilgi tanımları

 

Herkese farkındalıklı ve keyifli sürüşler dilerim