Merhabalar Bugün 2021 yeni normlara göre motosiklet muayene istasyonunda bakılacak noktalara ve motosikleti götürmeden önce dikkat etmeniz gereken tüm püf noktaları işleyeceğim.

 

Tüvtürkün web sitesinde bile nerelere bakıldığı nelere dikkat edilmesi gerektiği yazıyor. Ama yazmayan püfler var.

Özellikle eski motosikletlerle ilgili bir kaç püf noktayla muayene istasyonunda başınıza gelebilecek mantıksızlıkların önünü keseceğiz.

 

 

Motosiklet Muayenesinde bakılacak tüm unsurlar

 

Elektrik sistemleri

 

Park ve Farlar

• • Kısa far/ uzun far ve park ampulü gibi ön aydınlatma sistemleri kusursuz olmalı
    Kusursuzdan kasıt hepsinin yanmasıdır ve mümkün olduğunca ışık huzmelerinin doğru yerlere yansımasıdır. Eğer yansımazsa hafif kusur sayılır.

    

  • Eskiden orijinal ampulü dışında ampuller muayeneden geçmezdi. Artık xenon led gibi ampuller muayeneden geçebiliyor. Yine de mümkün mertebe tavsiye edilmez.
  • Herhangi bir ampül herhangi bir şekilde bir çakar veya animasyon yapamaz! Kesinlikle muayeneden  geçemez.

Ekstra Aydınlatmalar

 

• İlave fren lambaları park lambaları veya sis farları;
  2018e kadar sis farı gibi ilave aksesuarlara bir şey denmiyordu.2018 den beri Orijinal tesisat dışında herhangi bir lambanın çalışması yasak…Altını çiziyorum çalışması yasak. Yani motosiklette  takılı olabilirler ama muayene esnasında herhangi bir ekstra lamba çalışmamalı. Sis farınız ve ek aydınlatmalarınız varsa veya bağlamayı düşünüyorsanız yada bağlıysa..
• Tesisatlarınızı Soketli sökülüp enerjisi kesilebilir veya düğme ile aç kapa kontrollü yapmanızı tavsiye ederim. Her muayeneden önce kablosunu kesip tekrar bağlama derdiniz olmamış olur.
  

  

  Bende arka aydınlatmalarda sökülebilir su geçirmez soket var.

• Ek açıklama; Sis farları ve ek aydınlatmalar normalde trafik kuralları gereği günlük hayatta da yasak.Yani polisler isterse size bu konuda zorluk çıkartabilirler. Çok nadirde olsa ceza yiyenleri duyuyoruz.
  • Bunun haricinde vicdani bir uyarı olarak özellikle Çakarlı lamba kullananlara rica ediyorum kullanmasınlar.
    Herkes dünyayı Ultra hd 4k görmüyor. Mesela bana tüm dünya 144p görünüyor.
    Ülkenin yarısı gözlüklü yada gözlüğe ihtiyacı olmasına rağmen kullanmıyor. Özellikle ben gibi astigmat sıkıntısı olan sürücüler . Ağladığınızda ışıklar gözünüze nasıl görünüyorsa lambaları her daim öyle görüyorlar.Dolayısıyla görünür olayım derken kaza riski doğurabilirsiniz.
    hem kendinize hem başkalarına zarar verebilir yada en iyi ihtimalle sürücüleri rahatsız edip motosiklet antipatisi toplarsınız.

 

 

Plaka lambası

 

• • Plaka lambası mutlaka faal durumda olmalı. Bazı arkadaşlar ceza geliyor diye plaka lambalarını özellikle sökmek istiyorlar. Binlerce liralık kameralarda gece görüşü var ve plakalar reflektif malzemeden yapılıyorlar. Sizin 2 liralık ampulü takmayınca ceza gelmiyor değil.
    
  • Mesela arabaların ön plakalarında plaka lambası yok. Ama kameraların % 90 ı önden çekerek ceza kesiyor. Bunu her motorcu bilir çünkü emniyet şeridindekiler dahil çoğu kamera sürücünün de görünmesi açısından  önden çeker.Plaka lambası plakanın okunmasından ziyade aracın bir motosiklet olduğunu belli eden ve sizi görünür kılan bir aksamdır. Boş hayallere kapılıp plaka lambanızı lütfen sökmeyiniz.

Sinyal  sistemi

 

• • Sinyal hem sağ hem sol ayrıca çalışmalıdır. Yanıp sönme hızları yönetmeliğe göre olmalıdır.
  • Led taktım hızlı yanıyor sönüyor olmaz. Eğer led taktıysanız da led sinyale uygun röle kullanmanız gerekiyor.
  • Motosikletinizin orjinalinde dörtlü flaşör özelliği varsa ve çalışmıyorsa problem değil. Dörtlü flaşör yönetmelikte aranan bir özellik değil. Araba için öyle ama motorda değil. Motorların %95 inde bu özellik zaten yok.

 

 

Fren lambaları ve müşirleri

 

• • Yine frene bağlı olarak  fren müşirleriyle çalışan arka ampülleri çift tırnaklıdır. Yani hem kontak açınca sabit yanmalı hem de frene basınca daha parlak yanmalıdır.
    Ön fren müşiri ayrı arka fren müşiri ayrıca kontrol edilir. İkisi de çalışmak zorundadır.

Korna

 

• • Yasal desibel sınırını aşmayacak şekilde motosiklet veya orta seviye bir araba kornası uygun olabilir.
  • Havalı korna gibi aşırı aksesuar görünen aksamlar da ses belirli bir desibelden fazla çıkıyorsa yönetmeliğe aykırı olarak muayenede kabul görmez.
  • Yani kısaca özetlemek gerekirse trafikte trafik kuralları adı altında kullandığımız tüm yasal zorunlu elektriksel özellikler muayenede çalışmak zorunda.

Akü ve marş

 

Motosikleti Stop edebilirler. Tekrar çalıştırmanızı isteyebilirler. Dolayısıyla Akünüz Sağlam olmalı. Motosikletiniz iyi kötü bir şekilde marş almalıdır.

 

Gösterge Ampulleri Uzun Kısa Gösterge  lambaları

 

• • Boş vites göstergesi,  Kilometre sayacı arka aydınlatması  , uzun kısa göstergeleri gibi gösterge ışıklarının çalışması zorunluluğu aranmaz. Ama arayana denk gelebilirsiniz.
  • Hararet göstergesi Benzin durum Göstergesi
    Sıcaklık göstergesi veya benzin deposu kapasitesinin çalışırlığı aranmaz. Muayenede kontrol edilmez.

Kilometre Göstergesi

 

• • Kilometre saatinde Kırık çıkık olmamalıdır. Kilometreyi Okuyabilmelidir. Muayene için önemli bir kriterdir.
  • Kilometre sayacındaki rakamlar daha önceki muayeneden daha düşükse. Örneği Motorunuz 60bindeyse ama kilometre sayacınız 20bin gösteriyorsa ( bir şekilde sayaç değiştirmek zorunda kaldıysanız) Kilometresi hatalı ibaresi muayene notlarına işlenir. Hafif kusur olarak kabul edilir muayeneden geçer.

Mekanik Aksamlar

 

Muayenede motosikletin zinciri gergin mi paslı mı yağı tam mı  diye bakılmaz. Peki neye bakılır?

Şasi

 

• • Herhangi bir eğiklik yamukluk olmamalıdır.
  • Özellikle kazalı motosikletlerde yaşanan bir durumdur. Motosikletinizin kazasız olduğunu düşünüyorsanız her gün bakılacak bir aksam değil.

Şasi Numarası

 

• • Şasi numarası mutlaka olmalıdır ve ruhsattakiyle aynı olmalıdır. Motosiklet alırken mutlaka bakmanız gerekir. Eğer motosikletiniz daha önce çalındıysa yani çalıntı-buluntu diye tabir edilenlerdense.
  • Şasi numarası değişmiş hırsızlar tarafından kazınmış olabilir. Böyle bir durumda tekrar trafiğe çıkması için emniyet müdürlüğü aracın farklı bir yerine yeni bir numara veya aynı numarayı tekrar kazıyabilirler.
  • Şase numarası her motorda farklı yerdedir. Ama mutlaka motorun iskeleti üzerindedir.

Motor Numarası

 

• • Motor numarası da okunmalıdır. Motor numarası günümüzde hafif kusur olarak geçiyor.
  • Yine çalınan motosikletlerde hırsızların kaynak makinesi değdirme vasıtasıyla kazıdığını gözlemleriz. Eğer motor no görünmüyorsa geçmişinde motorun başına bir şey gelmiştir.

Gidon Ön Takım

 

• • Motosiklet gidonu rahat dönüyor mu ? Takılma yapıyor mu? Şeklinde rulman kontrolleri yapılır.
  • Bu konudan net emin değilim hafif kusur sayılabilir ama sürüş açısından keyfinizi kaçırır muayeneyle alakası olmaksızın zaten burada bir sıkıntı varsa en kısa zamanda yaptırmak her zaman iyidir.Amortisörler 

• • Hem ön Hem arka amortisörlerin sorunsuz çalıştığından emin olmalıyız. Yağ kaçağı da olmamalı.
  • Özellikle arka amortisörü patlak motosikleti kullanmak oldukça tehlikelidir. Hem motosikletin yürüyenine zarar verir hem de kaza yapmanıza sebep olabilir.
    • Arka amortisör bu motosikletin hayatı boyunca belki bir defa yaşayabileceği bir talihsizlik  olabilir.  Ama ön Amortisör patlaması oldukça sıradandır.
  • Ön Amortisör keçeleri borulardan yürüyen pisliklerle zamanla aşınır. Ön keçeler patlakken de kullanmak cok zevkli değildir. Motosiklet normalinden daha fazla yaylanır ve çöker. Virajları daha hissiz yol tutuşsuz  döner.
  • 2 Amortisör grubu da arıza durumunda muayeneden kalmak için geçerli bir sebeptir.
  • İş bu muayene 10dakika kadar sürüyor. Muayeneye tam girmeden önce boruları siler yağ kaçaklarını yok ederseniz eğer yoğun bir yağ kaçağı yoksa  geçme ihtimaliniz çok yüksek. Ama bu şekilde kullanmanızı zaten tavsiye etmiyorum.

Egzoz

 

Bu konuyu konuşmaya gerek var mı?

Mümkünse orijinal olacak. Değilse Susturuculu olacak.
Ayrıca Manifolt sisteminde vs kaçak olmamalı.

• • 2.el bir motosiklet aldınız üzerinde de muayeneden geçmeyeceğini düşündüğünüz bir egzoz var. Egzozcular modele göre el yapımı susturucu yapabiliyorlar.

Fren

 

• • Motosiklet muayene istasyonlarında dyno tarzında bir fren test ünitesi var. Çok üstün özellikler büyük beklentiler istemiyorlar. Normal tutması gereken kadar tutsun yeter. Hayabusa freni isteyen yok sizden. Hem ön hem arka ayrıca kontrol edilir.
  • Eğer özel motosiklet muayene istasyonu tertibatı yoksa. Ufak bir parkur vardır.
    Abi düz git gel frene bas şimdi ön frene bas şimdi arka frene bas derler biter gider.
  • Abs; Eğer ki motosiklet de ABS donanımı varsa çalışırlık aranıyor. Daha doğrusu abs yi devreye sokup test etmeselerde Abs arıza lambasının yanmaması gerekiyor.
  • Özellikle bazı eski 1150gs modellerinde 1200 modellerinde abs grubu kronik olarak arıza yapabiliyor. (servotronik olanlar ve abs ünitesinin fiyatı 3000euro civarından başlıyor) Motoru satsa o kadar ancak edecek.

Fren balataları

 

• • Balatalarınız sıfır bitik olmamalıdır  Zaten fren testinden geçmesi ve genel olarak motorun kullanılabilir durumda olması için bu şarttır.
    

    Motosiklet Disk balatalarının bittiğini yada ne kadar kaldığını nasıl anlayabiliriz?

Fren Hortumları

 

• • Fren sisteminde en ufak sızdırmazlık olmamalı.
  • Özellikle fren hortumlarındaki dış koruma kauçukları aşınmış veya darbeli olmamalı. En ufak darbede fren hortumu hasarlı adı altında kalır. Sizde yüzlerce liraya yeni hortum alırsınız.
    • Önemli; Fren hortumu tabiî ki önemlidir. Motorun durması gitmesinden daha önemli…
      Hortumlar çift katmandan oluşurlar ilk katman koruyucu kauçuk ve ikinci katman asıl hidroliği taşıyan boru.
    • Genellikle dışarıdaki koruma katmanı yıpranır ve buna rağmen muayeneden kalır. Çözüm; Fren hortumu fren merkezinden sökülerek dışına yeni koruma kauçuğu geçirilecek.

Ya da koruması tamamen soyulup darbesiz bir görüntü verilecek.(Darbelere karşı korumasız bir hal almış olur. En kısa zamanda koruma takılması tavsiye edilir.)

• • Çelik fren hortumu; Kendi motorumda başıma geleni söyleyeyim. Motosikletimde orijinal olarak zaten çelik fren hortumu var yani taşla bıçakla kesilecek zarar görecek bir aksam değil. Ama dışına da kauçuk koruma koymuşlardı. Neyse kauçuk zamanla yıpranmış.1-2 yerden.Muayeneden kaldı..
    Adama diyorum bunun altındaki çelik fren hortumu çelik hortum normalde muayenede direk geçer zaten. Ama dışındaki izolasyon darbe görmüş..Neyse eve gittim. İzolasyonu tamamen söktüm. Çelik hidrolik borusunu boyadım.
    Götürdüm geçti.

    Daha önce sırf bu sıkıntı yüzünden hatrı sayılır para harcayan onlarca sürücü mevcut.
    O yüzden işi bilin uyanık olun. Ustalar da size bunu kolayına anlatmazlar.

Fren diskleri

 

• • Bildiğiniz üzere fren diskleri tıpkı balatalar gibi  fren yaptıkça aşınan yıpranan parçalardır. Kullanma şeklinize kullandığınız balatanın türüne  göre hem balata ömrü hem disk ömrü değişiklik gösterir. Ama ortalama şehir içerisinde 20 fren balatası değişimi yapamadan yeni disk almanız gerekir diye tahmin ediyorum. Kilometre ömrü vermek hata olur frene basmazsanız sürekli uzun yol giderseniz hiç yıpranmaz.Neyse konudan sapmadan;
  • Her motosiklet üreticisi kullanılan disk için asgari (Yani  minimum ) olması gereken milimetreyi hem kullanım klavuzunda hem servis kitapçığında paylaşır.

Tüvtürk web sitesinde kalınlık ile ilgili veri paylaşmamış dediğim gibi normalde her motorun disk kalınlığı birbirinden zaten farklı dolayısıyla minimum seviyeleri de farklı olması mantıklı olan olurdu. Tahmini bir şey söylemek gerekirse 5 mm den ince olmaması iyi olabilir.
Benim motosikletimin klavuzum da servis limiti 4.5mm den ince olmamasından yana.

Aşağı yukarı elinizle diski tuttuğunuzda içeriye doğru çok oyuk olmamalı. Muayeneden geçmeyecek kadar kötü durumdaki disk gözünüze çarpar.

Fazla bitmiş disk hem fren performansını etkiler hem balata ömrünü etkiler dolayısıyla değiştirmek mantıklıdır.

Disk yamukluğu

 

Normalde buda bahsedilmiyor ama aşırı yamuk diskler muhtemelen geçmez. Frenaj esnasından zaten motor zıplayacağı için yamuk disk hızlı anlaşılır.

Motosiklet fren diski yamukluğu nasıl ölçülür?

Komparatör adı verile bir aletle diskin salgısı ölçülür. Her disk belirli bir miktar salgı yapar.
Benim motorumda komparatör servis limiti 0.30mm

Disk neden yamulur?

 

• • Aşırı sıcakken soğuk suyla karşılaşırsa çarpılabilir
  • Kazada yamulabilir  darbe anında yamulabilir.
  • Ama durup dururken olmaz mutlaka dış bir etmene maruz kalması sonucunda disk yamulur. O yüzden disklerinize iyi bakın oldukça pahalı parçalardır.

Lastik

 

Tse tarafından belirlenen lastik ömrü en son yönetmelikte 10 yıldı. Bildiğim kadarıyla tarihe bakılmıyor muayenede ama siz zaten 10 yıllık lastik kullanıyorsanız muhtemelen hem sizin hem motorun bu hayatta başka dertleri vardır.

Yıldan ziyade baktıkları şey tıpkı fren diskleri gibi yağmur kanallarının  kalınlık toplamıdır.
Tüvtürkün kendi verisine göre lastik yağmur kanalları dış ana profil derinliği 1mm den fazla olmalı.

1mm ne demek ya.. Lastik kabak olsa bile neredeyse muayeneden geçebilir lastik…
Yani lastikte de biraz diş olacak kısası…

Yaz lastiği kış lastiği motosiklette muayene fark eder mi?

 

Yazın kış lastiği varmış kışın kar lastiği varmış diye bakılmaz. Motosiklette halen yaz kış lastiği konusu aşırı ciddiyet taşımıyor zaten onlarca çeşiti de yok . Karda zaten motosiklete binmeyin gözüyle bakıyoruz. Ki aşırı mantıksız sayılmaz.

Motosiklette Motor Arıza Lambası

 

• • Motor arıza lambası motosikletin muayenesini etkilemez bakılmaz.
    Yanması bir problem olmaz.

Kaporta

 

Kırık Far Sinyal Stop

 

Kırık Far sinyal veya stop kesinlikle kabul görmüyor.
Kenarda köşede görülmeyen veya çok ufak kırıktan ziyade çatlaklar varsa insiyatif alabilirler. Ama gözlerinden kaçacağını sanmayın adamlar günde yüzlerce motosiklete bakıyorlar. Daha Siz park ederken geçip geçmeyeceğini az çok tahmin ederler.

Kırık Grenaj parçaları

 

Motosikletin Kaporta grenajlarının kırık veya çatlak olması muayeneyi etkilemez.

Ama Tabi motorun yarı grenajı üzerinde takılı değilken gitmeye kalkarsanız ne olur bilemem.
Kırık çamurluk falanda problem teşkil etmiyor çoğu zaman. Ama  özellikle ön çamurluk hiç yoksa veya yoğun bir kırık varsa geçmeyebilir.

Farklı Renk Grenaj

 

• • Komple siyah bir motosiklete kalkıp çıkma parçalardan kırmızı çamurluk kırmızı benzin deposu takarsanız.
  • Çift renk sayılabileceği için muayeneyi yapanın insiyatifine bağlı olarak muayeneden geçmeyebilir. Mantıklı olan geçmemesidir.

Ayna

 

• • 2 tarafta da ayna olmak zorundadır. Kırık aynalar Muayeneden geçmez.
    
  • Kırık yoksa ama yoğun bir lekelenme söz konusuyla yine muayeneden geçmez.
  • Aynaların tasarımlarının şekillerinin farklı olması muayeneyi etkilemez. Bir tanesi x tasarım bir tanesi y tasarım bile olsa muayeneden geçer yeter ki arkayı doğru bir şekilde size gösterebilsin.

Kapanış

 

Bu yazıdan da anlayacağınız gibi bir motosikletin muayeneden geçebilmesi onun sağlıklı ve gerçekten kullanılabilir olduğunu kanıtlamaz. Yani 2.el motosiklet alırken motosiklet muayeneden geçtiğine göre temizdir diyemeyiz. Bir çok problem üzeri örtülebilir geçici yama yapılabilir veya sınırlarına yaklaşmış olabilir. Ama tabi ki kısmı bir sonuç verir.

Şimdilik aklıma gelenler bunlar. Eksik veya hatalı olduğunu düşündüğünüz kısımlarla ilgili yorum bırakabilir veya iletişim bölümünden ulaşabilirsiniz.

Keyifli sürüşler dilerim.