Merhaba arkadaşlar konumuz bir kaç yıldan fazla motosiklete binmiş her kullanıcının bir şekilde ihtiyaç duyduğu akü değişimi konusu.
Akü seçimi çok karmaşık değilmiş gibi görünen iş almaya gelince hangisi alsam diye insanı düşünmeye sürükleyen bir konu.

*Motosiklet aküsü nasıl seçilir?
*Hangi tür aküyü tercih etmeliyim?
*Aynı Amperde akü kullanmak şart mı?  fazla veya az olabilir mi? Birden fazla akü takılabilir mi?
*Motosiklet Aküsü Marka tavsiyeleri 

Akü Nasıl Seçilir?

1)Akünün Amperi ? Amper Yanılgısı

Akücülerin , ustaların ,kullanıcıların herkesin sorduğu ilk soru tabi ki “kaç amper?”
Tabi ki Üreticinin tavsiye ettiği amper değeri bizim için bir referans noktası. Ama bazen insanı yanılsamaya düşüreninde ta kendisi.

Örneğin  Honda cbf 150 nin aküsü Fabrikadan 6 Amper olarak geliyor.

Aynı kodlu aynı aküye bazı kaynaklar 6.3 amper bazı kaynaklar 6 amper yazmışlar benim akümde 6 amper yazıyor.
Bir satır aşağıda ise yuasanın bozulduğu yanılgısına uğrayıp aldığım aküyü göreceksiniz.

Fiamm marka akü yine cbf 150 modeline uygun Ama amperi 6.5 amper..

Üreticiler aynı motosiklete 0.5 – 1 amper farklarda aküler üretebiliyorlar. 7 amper yerine 6 amper takmak veya 8 amper takmak arasında tabi ki fark vardır.
Büyük amper bir miktar avantaj küçükte bir miktar dezavantaja sebeb olur.

Motosikletin ömrüne performansına  sistemine bir zararı yoktur. Bir tık küçük olduğu için  sadece akünün ömrü %10-15 oranında kısa olabilir.
Sonuçta motosikletiniz çalışır. Akü amperi 0.5amper küçülürken fiyatı yarı yarıya düşüyorsa küçük aküyü de tercih etmek çok mantıksız olmaz.

Amper Yanılgısı

Aynı ölçü aynı kilo aküler biri 6 amper biride 7.5 amper yazıyorsa. Büyük ihtimalle 6 amper yazan daha kalitelidir. Müşterinin gözünü boyamak adına etiket şişirmesi yapan çok marka var.

2)Akünün Ölçüleri;

Aküye ihtiyaç duyulduğunda yapılacak ilk mantıklı hareket motorda takılı olan akünün marka ve modelini öğrenmek.
Bunun için kullanım klavuzuna göz atabilirsiniz genelde orada orjinal de gelen akünün modeli ve amperi yazar.

Modeli bildikten sonra ölçüleri dahil tüm verilerine ulaşabilirsiniz. 
Yada aküyü motordan söküp direk cetvel-metre yardımıyla da ölçebilirsiniz.

Aşağıda yuasa markasının kodlarına göre ölçü  listesini görmektesiniz. Bu “yt” kodları farklı markalarda da aynı isimlendirmeyle kullanılabiliyor.


Aynı kodda olan aküler aynı amperde olmasalar bile aynı ölçüde olurlar. Mesela yuasada ytx 7l-bs iken fiamm markası ftx-7l-bs kodunu oluşturmuş ölçüler aynı. Ama biri 6 Amper Diğeri 6.5 Amper
Ölçü tutmadıktan sonra hiç bir şeyin anlamı yok. Siz kodu aynı olsa bile ölçüsünü motosikletinize göre teyit edersiniz.

Örneğin benim eski bmw f650 motosikletimde orjinal aküsü 12amper olmasına rağmen ittir kaktır 14amper sığdırmışlar. Kapak kapanmadığı için birde saçma sapan cırtlamışlardı.
2.el dediğimiz ama aslında 15.el motosikletlerde sıkça karşılaşabilirsiniz böyle şeylerle hazırlıklı olun.

Şöyle bir Site karşıma çıktı. Hemen hemen bir çok marka model var aşağıdan markayı seçtikten sonra modellere ulaşabiliyorsunuz eğer bilmiyorsanız motosikletinizi sökmeden bu kaynaktan da akü koduna ulaşabilirsiniz.

https://bikerrated.com/gear/maintenance/motorcycle-battery-finder/

3)CCA Değeri(Cold cranking amps – Soğukta Verebildiği akım değeri)

Çok güzel bir yaylaya kampa geldiniz. Yattınız kalktınız sabah hava 20 derece soğumuş. Motosiklet veya araba marşa basmıyor?
Aşağıda bir akü firmasının paylaştığı grafiği paylaşıyorum;

Solda  Sıcaklıklara göre aküden elde edebileceğiniz verim yazıyor. Akü tam dolu olsa bile hava sıfır derece iken aküden ortalama %65 oranında verim alabiliyorsunuz. -18 derece ise %40lara kadar düşebiliyor.
Sağda ise Araç için gereklı marş akım gücü grafiğini görüyorsunuz.  27 derece gereken enerji ile -20 de çalışması için gereken enerji arasında 3.5 kat fark var.
Soğukta hem araç daha fazla enerji istiyor. Hem de akü daha az enerji verebiliyor. Çifte bela.


İşte bu CCA Değeri Akünün -18 derecede 30 saniyede verebileceği amper sayısıdır. Özellikle soğuk iklim yerlerde motorunuza biniyorsanız cca değeri yüksek bir akü tercih etmelisiniz. Sürekli sıcak iklimse bunu çok düşünmeye gerek yok.

Karşılaştırma yapalım..

Örneğin motorumda gelen fabrika çıkışlı yuasa akümün cca değeri 100 Ampermiş.

Fiamm markasının ise 75Ampermiş. Bu aküyü  alırken starter aküler hakkında  bu kadar bilgiye sahip değildim.Benim için yeterli bir değer ama daha yüksek olmasının tabi ki avantajı var dolayısıyla alırken buda bir kriterdir.
Özellikle motorun cc si büyüdükçe marşa basmak için istediği akım arttığı için cca değeri büyük aküler tercih etmekte fayda var.

4)Akünün Raf Ömrü
Akü yaşayan bir varlık. içerisinde her saniye bir kimyasal reaksiyon gerçekleşiyor. Uzun süre yatan akü de sülfatlaşma durumu gerçekleşebiliyor.
Akünün Raf ömrü 6ay -1 sene arasıdır .Hadi çok çok zorladınız 1.5 sene olabilir onuda çok tavsiye etmem.
Mümkün olduğunca taze almaya çalışın. Tüm satıcılar 400tl ye satarken adamın biri  200tl ye satıyorsa bir sebebi vardır.

En büyük kazığı maalesef bu üretim tarihi meselesinden yiyoruz . Sonra “x marka akü aldım epeyde para verdim 2 senede bozuldu…”
Birde  akü alırken özellikle asiti dışarıda şişeyle verilen modelleri tercih edin. Asit dolumunu siz veya yetkili satıcı gerçekleştirsin.

Böylelikle çok daha taze bir akü temin etmiş olacağız.

Hangi Tür aküyü Tercih etmeliyim

1) Tam kapalı tip bakımsız Akü
Agm Akü, Kuru bakımsız akü, bakımsız akü olarak isimlendirilir.
Günümüz motorlarının neredeyse tamamı fabrika çıkışlı  bu tip akü kullanıyor. 
Bu tip akülere bir defaya mahsus dolum yapılır ardından ömrü bitene kadar bakım yapılmadan devam. Saf su veya akü elektroliti eklenmesi tavsiye edilmez.
Fiyat performans olarak en mantıklı akü türüdür. Ben dahil kullanıcıların neredeyse tamamı bu modeli tercih eder.

not; Yine de ters bir durum oluştuğunda elektrolit eklenerek ömrü biraz daha uzatılabiliyor. Bilginiz yoksa uğraşmanızı tavsiye etmiyorum. Normal kullanıcılar için  yolda kalma riskine değmez yenisi ile değiştiriyoruz.

2)Sulu Tip Akü (Bakım gerektiren aküler)
Hala arabaların bir çoğunda kullandığımız akü modeli.
Suyu eksildikçe uygun konuma kadar saf su ilave edilmesi gerekir. Bazen bomeyle kontrol edilip elektrolitte konması gerekebilir.
Minimum maksimum çizgisi örneğini görselde görmektesiniz.
Kuru bakımsız aküye göre performans yönünden bir avantajı yok. Ömür olarak ta bir avantajı yok. Hatta hatalı kullanımda eğer suyuna zamanında bakılmazsa dezavantaja dönebilir. (Suyu az Asiti yoğun olan kimyasal  plakalara zarar verir)
Fiyat olarak genelde kuru bakımsızlardan %20-25 oranında daha ucuzdurlar ama bakım gerektirmesi nedeniyle tercih edilmez.Bu tip bir aküye sahipseniz veya bu tip bir aküye sahip olmak istiyorsanız.
Evinizde Bir  Akü bomesi, Akü elektroliti ve saf su bulundurmanız faydalı olur.
Hiçbiri olmasa bile saf su bulundurmanız kesinlikle şart.

3)Jel Motosiklet  aküleri
Aslında teknoloji olarak sulu veya kapalı akülerden daha verimli olan jel teknolojisini barındırırlar.
Plakalar arasında sülfrik asit yerine elektrolitik jel bulunur.
Kuru aküden 2 kat daha uzun ömür beklentilidir. Aşırı gerekli bir ürün olduğunu düşünmüyorum.

Motosiklet kullanıcıları genellikle 3-5 senede bir motosiklet bir şekilde değiştiriyorlar. Bir akünün 8-10 yıl çalışması için normal bir akünün 3 katı para vermek pek mantıklı gelmiyor.10 yıl içerisinde motosiklette kim bilir ne harcamalar çıkar.

İkinci bir problem ise jel adı altında çok kalitesiz ürünler satılıyor kötü bir markanın jelini alacağınıza iyi bir markanın kurusuna daha fazla para vermek daha akıllıca.
Zaten iyi markalarda bu jeli pek üretiyorlar diyemeyeceğim. .
Jel akü malesef motosiklet sektöründe sınıfta kaldı. Fiyat performans kalite beklentisini karşılamıyor.

4) Lityum İon motosiklet  Aküler


Faydalı ama kullanması zor teknoloji..
Avantajları ;
*Normal bir  20Amper akü ortalama 7kilo ağırlığındayken aynı işi yapabilecek lityum akü 1-1.5kg civarında geliyor. Buda motosiklet ağırlığına ciddi oranda 
avantaj.
*Ömür olarakta oldukça uzun. Bi aksilik olmazsa üzerindeki motosiklette onunla beraber epey yaşlanır.

Dezavantajları;

*Üzerinde elektronik devreler olduğu için Normal akü gibi bir yaşlanma süreci haricinde olası bir arıza durumunda elektriğini tamamen keser motosiklet hiç çalışmaz.
*2 yıl kadar garanti verildiği için yukarıdaki konuyla bağlantılı olarak 2 yıldan hemen sonra bozulursa parasını hiç kurtarmaz büyük zarara yol açar.
*Motosikletin şarj sistemindeki bir arıza konjektör vs bozulması durumunda üzerindeki aküyüde genellikle bozar. Aynı duruma maruz kalırsa yine maddi olarak büyük zarar.
*Yangın durumunda patlayıcılığı ve alev alabilirliği normal bir aküden çok daha fazla.

Lityum pillerden akümü kendim yapabilirmiyim?

Hayır yapamazsınız yapılması zor bir şey olmamakla beraber pek çok koruma devresi şarj devresi ve akım kontrolü gerekir. Yapabilirmiyim diye düşünüyorsanız muhtemelen bunu yapabilecek bilgi ve malzemeye zaten sahip değilsinizdir. Daha kötü sonuçlara yol açabilirsiniz.

Sonuç
Jel akü ve Lityum akü Türkiye Şartlarında fiyat performans açısından yine değmez.
En mantıklısı belli olduğu gibi tam kapalı tip kuru bakımsız akülerdir.

Motosiklete Birden Fazla Akü Takmak? Farklı Amperde Akü takmak
Konunun başında da söylediğimiz gibi akünün amperinin fazla olmasının bir zararı yok. Fazla amper motoru bozmaz kafasının karışmasına sebeb olmaz amper bu tarz bir şey değil.
Ancak orjinal tavsiye edilen kapasiteden %20 oranından daha az ise marşa basmada ve ömür konusunda problem yaşayabilirsiniz.
Bunun haricinde 

Motosikletizin elektriğinin yetmediğini düşünerek birden fazla akü takma düşüncesindeyseniz. Bunun mantıksız bir fikir olduğunu baştan söyleyelim.
Çok fazla aksesuar var ve enerjiniz yeterli gelmiyorsa bu motorunuzun üretim kapasitesi ile ilgilidir.
Fazla akü takmak daha çok şuna benzer;
Su deponuz daha  büyük ama içinde su miktarı aynı.

İkinci Akü neden Takılır?


Polis motosikletlerinde Motor çalışmazken telsiz sistemleri çok enerji tükettiği için paralel bir akü takılması işlemi yaygınca uygulanıyor.
(Arkadaki metal kutu)
Ama motor çalışırken ürettiği fazla elektrikle bunu telafi edebiliyor. Bu kullanım şeklinde tabi ki mantıklı

Kamplarda Kullanmak için
3-5saat uzun yola çıktınız kamp yaptınız o kamp yerinde telefon şarjı kamera şarjı gibi sistemler için kullanmak adına yedek akü
Bu şekilde kullanmak içinde mantıklıdır. Ancak Kullanım sonrası en az bir kaç saat uzun yol yapmalı ve alternatörünüzün yeterli geldiğinden emin olmalısınız.
Aşırı ve Hatalı enerji çekimleri alternatörün zarar görmesine sebeb olabilir.
Voltmetre ile sık sık kontrol edilmesi ve bilinçli uygulaması gereken bir sistemdir.

Bu bilgilerin bilmeme rağmen kendi motosikletlerime hiç birini uygulamadığımı orjinalini bozmadığımı da paylaşmak isterim.

Motosiklet Aküsü Marka Tavsiyeleri

Hatırlarsanız yukarı da akünün taze olması gerektiğinden bahsetmiştik. Türkiye bu konuda garip bir pazar. Bir marka Ansızın disbürtörüyle kavga edip 1-2 sene boyunca gelmeyebiliyor sahipsiz kalabiliyor.
Örneğin 2016-2018 aralığında yuasa’nın yetkili bir disbürtörü yoktu türkiye’de.

O yüzden her defasında Disbürtörleri ve tazeliği kontrol etmekte fayda var.
Bunun haricinde tabi ki iyi markalar var. Ancak stokta bulunan güncel markalar değişebiliyor.

Japon 
Yuasa;  Japon menşeili motosikletlerin çoğunun fabrika çıkış aküsü olmakla beraber her kullanıcı tarafından rüştünü ıspatlamış fiyatıyla da kendini belli eden bir marka
3 Alman bir bara girmiş
Bosch; Alman Markası olarak bildiğimiz bosch akü konusundada gayet başarılı
Varta; Aynı şekilde Türkiyedeki bir çok aküden başarılı
Exide; Türkiyede ustalar tarafından  fazla bilinmez. Bmw motosikletlerin çoğunun orjinal fabrika çıkış aküsüdür.

İtalya
Fiamm ;Gayet iyidir Bosch segmentin de düşünebilir. Zaten Türkiye de yok şuan bu marka ben denk geldi de alabildim.
Unibat; Yeni model bir ducati açmadım hiç ama bilinen kadarıyla ducarinin fabrika çıkış aküsü. Genel olarak kullananlar memnun.

BS; 2019-2020 Yıllarında trend olan bir marka bir kaç arkadaşımıza taktık ama daha uzun süreler tecrübe edilemediği için bilinmiyor. İlk izlenim bosch ayarında görünüyor. Zira fiyatları da çok uygun sayılmaz.

Vlm; Çin Menşeili olan vlm  fena değil. 


Yerli Markalar;
Motosiklet konusunda yerli markalar bi garip. Geçmişte de işte mutlu motor aküsü yapacakmış bilmem kim motor aküsü yapmaya başlamış diye hep konuşulurdu ama vitrinlerde göremezdik.
Sanırım Araba aküne oranla satış oranı az olduğu için buna bütçe ve vakit ayırmak istemiyorlar.
Halbuki motosiklet aküsü çok daha mantıklı geliyor bana. Küçücük 7 amper aküyle 70 Amper araba aküsünün fiyatı aynı.

Golden; Mutlunun motosiklet aküsü markası Şuan üretmiyor satışta yok.
Yiğit akü; Yerli motosiklet aküsü  Kaliteli hakkında en ufak fikrim yok ama büyük bir beklentim yok.

Akü konusunda daha fazla bilgi edinmek isterseniz 
Diğer konularım 

Motosikletimin Aküsünün Ömrünün Azaldığını Nasıl Anlayabilirim? Aküm Ne zaman bozulacak?

Motosiklet Alternatör Hesapları Motosikletim Ne Kadar Elektrik Üretiyor?

Akü Takviyesi Nasıl yapılır?Püf noktaları nelerdir?Motosiklet ve Arabada Akü takviyesi

Motosikleti Kışa Hazırlamak Kışın Yatırma Ve Kullanma Püfleri Akü ve Diğer konular

Suzuki V-strom Dl650’ye Voltmetre Uygulaması Voltmetre Nasıl takılır

Kapanış Cümlesi
Kullandığınız Akü markası Kilometre / yıl tecrübelerinizi ve fikirlerinizi yorum olarak paylaşmayı unutmayın.
Akü hakkından hiç bir şey bilmeyen birinin bile bu yazıyı okuduktan sonra ustaların çoğundan fazla bilgiye sahip olduğunu söylemek mümkün.
Dilerim 2 tekerli dostlarıma faydalı olabilmiştir.